Viêm họng: Phân biệt, triệu chứng và cách điều trị
Viêm họng là cảm giác đau, ngứa hoặc rát cổ họng thường trầm trọng hơn khi bạn nuốt. Nguyên nhân phổ biến nhất của viêm họng (đau họng) là nhiễm vi-rút, chẳng hạn như cảm lạnh hoặc cúm. Viêm họng do vi-rút gây ra sẽ tự khỏi.
Bên cạnh đó, Viêm họng liên cầu khuẩn, một loại viêm họng ít phổ biến hơn do vi khuẩn gây ra, cần điều trị bằng kháng sinh để ngăn ngừa biến chứng. Các nguyên nhân khác ít phổ biến hơn gây đau họng có thể cần điều trị phức tạp hơn.
Triệu chứng
Các triệu chứng của đau họng có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:
- Đau hoặc cảm giác ngứa trong cổ họng Đau trầm trọng hơn khi nuốt hoặc nói
- Khó nuốt
- Đau, sưng hạch ở cổ hoặc hàm
- Amidan sưng, đỏ
- Các mảng trắng hoặc mủ trên amidan
- Giọng nói khàn hoặc nghẹt
Nhiễm trùng gây đau họng có thể dẫn đến các dấu hiệu và triệu chứng khác, bao gồm:
- Sốt
- Ho
- Sổ mũi
- Hắt xì
- Nhức mỏi cơ thể
- Đau đầu
- Buồn nôn hoặc nôn mửa
Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?
Đối với trẻ nhỏ, cơn đau họng của con bạn lâu hơn một ngày thì bạn nên đưa bé đến bệnh viện kiểm tra. Đặc biệt hãy đưa trẻ đến ngay các trung tâm y tế nếu có các dấu hiệu và triệu chứng nghiêm trọng như:
Khó thở
Khó nuốt
Chảy nước dãi bất thường, có thể cho thấy không có khả năng nuốt
Đối với người lớn, hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn bị đau họng và bất kỳ vấn đề nào liên quan sau đây:
- Đau họng dữ dội hoặc kéo dài hơn một tuần
- Khó nuốt
- Khó thở
- Khó mở miệng
- Đau khớp
- Đau tai
- Phát ban
- Sốt cao hơn 101 F (38,3 C)
- Máu trong nước bọt hoặc đờm của bạn
- Đau họng thường xuyên tái phát
- Một cục u trong cổ của bạn
- Khàn giọng kéo dài hơn hai tuần
- Sưng ở cổ hoặc mặt
Nguyên nhân
Vi rút gây ra cảm lạnh thông thường và cúm cũng gây ra hầu hết các bệnh viêm họng. Ít thường xuyên hơn, nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra viêm họng.
Do Vi-rút
Các bệnh do vi rút gây ra đau họng bao gồm:
- Cảm lạnh thông thường
- Cúm
- Mono (tăng bạch cầu đơn nhân)
- Bệnh sởi
- Thủy đậu
- Croup - một căn bệnh phổ biến ở trẻ em với đặc điểm là ho khan
Do vi khuẩn
Một số bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn có thể gây ra đau họng. Phổ biến nhất là Streptococcus pyogenes (liên cầu nhóm A) gây viêm họng.
Các nguyên nhân khác
Các nguyên nhân khác gây đau họng bao gồm:
- Dị ứng: Dị ứng với lông thú cưng, nấm mốc, bụi và phấn hoa có thể gây đau họng. Vấn đề có thể phức tạp do chảy dịch mũi sau, có thể gây kích ứng và viêm cổ họng. Không khí quá khô: Không khí trong nhà khô có thể khiến cổ họng của bạn cảm thấy thô ráp và ngứa ngáy. Thở bằng miệng - thường là do nghẹt mũi mãn tính - cũng có thể gây khô và đau họng.
- Kích ứng: Ô nhiễm không khí ngoài trời và ô nhiễm trong nhà như khói thuốc lá hoặc hóa chất có thể gây ra viêm họng mãn tính. Hút thuốc lá, uống rượu và ăn thức ăn cay cũng có thể gây kích ứng cổ họng của bạn. Căng cơ: Bạn có thể làm căng cơ trong cổ họng bằng cách la hét, nói to hoặc nói chuyện trong thời gian dài mà không được nghỉ ngơi.
- Bệnh trào ngược dạ dày thực quản (GERD). GERD là một rối loạn hệ thống tiêu hóa, trong đó axit dạ dày trào ngược lên đường ống thức ăn (thực quản). Các dấu hiệu hoặc triệu chứng khác có thể bao gồm ợ chua, khàn giọng, trào ngược dịch dạ dày và cảm giác có khối u trong cổ họng.
- Nhiễm HIV: Đau họng và các triệu chứng giống cúm khác đôi khi xuất hiện sớm sau khi một người nào đó bị nhiễm HIV. Ngoài ra, một người nào đó dương tính với HIV có thể bị viêm họng mãn tính hoặc tái phát do nhiễm nấm gọi là nấm miệng hoặc do nhiễm vi rút có tên là cytomegalovirus (CMV), có thể nghiêm trọng ở những người có hệ thống miễn dịch bị tổn thương.
- Các khối u: Các khối u ung thư của cổ họng, lưỡi hoặc hộp thoại (thanh quản) có thể gây đau họng. Các dấu hiệu hoặc triệu chứng khác có thể bao gồm khàn giọng, khó nuốt, thở ồn ào, nổi cục ở cổ và có máu trong nước bọt hoặc đờm.
Hiếm khi, một vùng mô bị nhiễm trùng (áp-xe) trong cổ họng hoặc sưng "nắp" sụn nhỏ bao phủ khí quản (viêm nắp thanh quản) có thể gây đau họng. Cả hai đều có thể chặn đường thở, tạo ra một trường hợp khẩn cấp y tế.
Các tác nhân khiến bạn dễ bị mắc viêm họng hơn
Mặc dù bất kỳ ai cũng có thể bị mắc viêm họng, nhưng một số yếu tố khiến bạn dễ mắc bệnh hơn, bao gồm:
- Tuổi tác: Trẻ em và thanh thiếu niên có nhiều khả năng bị viêm họng. Trẻ em từ 3 đến 15 tuổi cũng có nhiều khả năng bị viêm họng, bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn phổ biến nhất liên quan đến viêm họng.
- Tiếp xúc với khói thuốc lá: Hút thuốc lá và khói thuốc có thể gây kích ứng cổ họng. Việc sử dụng các sản phẩm thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ ung thư miệng, cổ họng và hộp thoại.
- Dị ứng: Dị ứng theo mùa hoặc các phản ứng dị ứng liên tục với bụi, nấm mốc hoặc lông thú cưng làm cho khả năng bị viêm họng cao hơn.
- Tiếp xúc với hóa chất kích ứng: Các hạt trong không khí do đốt nhiên liệu hóa thạch và các hóa chất gia dụng thông thường có thể gây kích ứng cổ họng.
- Nhiễm trùng xoang mãn tính hoặc thường xuyên: Dịch tiết ra từ mũi có thể gây kích ứng cổ họng của bạn hoặc lây nhiễm trùng.
- Tiếp xúc: Nhiễm trùng do vi rút và vi khuẩn dễ dàng lây lan ở bất cứ nơi nào mọi người tụ tập, cho dù ở trung tâm giữ trẻ, lớp học, văn phòng hoặc máy bay.
- Khả năng miễn dịch suy yếu: Nói chung, bạn dễ bị nhiễm trùng hơn nếu sức đề kháng của bạn thấp. Các nguyên nhân phổ biến làm giảm khả năng miễn dịch bao gồm HIV, tiểu đường, điều trị bằng steroid hoặc thuốc hóa trị, căng thẳng, mệt mỏi và chế độ ăn uống kém.
Biện pháp phòng ngừa
Cách tốt nhất để ngăn ngừa viêm họng là tránh các vi trùng gây ra chúng và thực hành vệ sinh tốt. Hãy làm theo những lời khuyên sau và dạy con bạn làm như vậy: Rửa tay kỹ lưỡng và thường xuyên, đặc biệt là sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, và sau khi hắt hơi hoặc ho.
- Tránh dùng chung thức ăn, ly uống nước hoặc đồ dùng.
- Ho hoặc hắt hơi vào khăn giấy và vứt đi. Khi cần thiết, hãy hắt hơi vào khuỷu tay của bạn.
- Sử dụng chất khử trùng tay chứa cồn để thay thế cho việc rửa tay khi không có xà phòng và nước.
- Tránh dùng miệng chạm vào điện thoại công cộng hoặc vòi uống nước.
- Thường xuyên vệ sinh điện thoại, điều khiển TV và bàn phím máy tính bằng chất tẩy rửa khử trùng. Khi bạn đi du lịch, hãy lau sạch điện thoại và điều khiển từ xa trong phòng khách sạn của bạn.
- Tránh tiếp xúc gần với người bị bệnh.
Nguồn: Mayo Clinic
Đặt lịch hẹn khám, tư vấn bác sĩ Nhi khoa, Đa khoa tại FMP:
Tel: 024 3843 0748 (24/7)
Địa chỉ: 298i Kim Ma, Ba Dinh, Hanoi
Email: hanoi@vietnammedicalpractice.com