Nhận Biết Sốt Virus và Sốt Do Vi Khuẩn Ở Trẻ: Phân Biệt, Điều Trị và Khi Nào Cần Đưa Trẻ Đi Khám

1. Nguyên nhân khiến trẻ dễ bị sốt virus và sốt do vi khuẩn

Trẻ em dễ bị sốt vì hệ miễn dịch của trẻ còn non yếu, chưa có khả năng chống lại nhiều tác nhân gây bệnh từ môi trường. Các nguyên nhân dẫn đến hai loại sốt phổ biến là:

Sốt virus: Sốt virus, hay còn gọi là sốt siêu vi, thường xảy ra do sự xâm nhập của các loại virus phổ biến như cúm, RSV hoặc virus đường ruột. Sốt virus ở trẻ em có lây qua đường hô hấp và tiếp xúc trực tiếp, vì vậy thường bùng phát thành dịch khi thời tiết thay đổi hoặc vào mùa lạnh. Virus gây sốt chủ yếu lây qua giọt bắn khi trẻ ho hoặc hắt hơi.
Sốt do vi khuẩn: Ngược lại, sốt do vi khuẩn thường là do nhiễm trùng từ vi khuẩn gây bệnh như viêm họng liên cầu, viêm phổi, hoặc viêm tai giữa. Vi khuẩn có thể tấn công khi sức đề kháng của trẻ giảm sút, nhất là sau khi trẻ vừa khỏi các bệnh do virus gây ra.

2. Sốt virus ở trẻ em biểu hiện như thế nào?

Để có cách chăm sóc phù hợp, việc nhận diện đúng triệu chứng sốt virus ở trẻ là rất quan trọng. Dưới đây là các dấu hiệu điển hình của sốt virus:

Sốt cao đột ngột: Trẻ thường bị sốt từ 38 đến 40 độ C, có thể kéo dài 3-5 ngày và sẽ tự giảm mà không cần dùng kháng sinh.
Đau nhức cơ thể: Trẻ bị sốt virus thường than đau đầu, đau cơ và mệt mỏi, không muốn chơi và dễ quấy khóc.
Rối loạn tiêu hóa: Một số trường hợp trẻ có thể bị tiêu chảy hoặc đau bụng, đặc biệt nếu virus gây bệnh là loại tấn công vào đường tiêu hóa.
Các triệu chứng đường hô hấp: Sốt virus thường kèm theo các dấu hiệu như ho, sổ mũi, hoặc chảy nước mũi.
Phát ban: Phát ban là dấu hiệu thường xuất hiện sau vài ngày bị sốt và sẽ tự lặn khi cơn sốt giảm.

Bằng cách theo dõi các biểu hiện sốt virus ở trẻ em này, phụ huynh có thể nhận biết liệu trẻ bị sốt là do virus hay có khả năng là do vi khuẩn để chăm sóc đúng cách.

3. Sốt virus ở trẻ em bao lâu thì khỏi?

Đa số trẻ bị sốt virus có thể khỏi sau 5-7 ngày mà không cần điều trị đặc hiệu, chỉ cần chăm sóc phù hợp và theo dõi các dấu hiệu hồi phục.

Thời gian hồi phục: Sốt virus thường có các triệu chứng nặng nhất trong 3-5 ngày đầu. Đến ngày thứ 7, triệu chứng sẽ giảm dần và trẻ bắt đầu hồi phục. Tuy nhiên, nếu sau 5 ngày mà trẻ vẫn còn sốt cao hoặc triệu chứng không thuyên giảm, phụ huynh nên đưa trẻ đi khám để kiểm tra nguy cơ bội nhiễm.
Yếu tố ảnh hưởng đến thời gian khỏi bệnh: Thời gian hồi phục có thể khác nhau tùy vào loại virus gây bệnh, sức đề kháng của trẻ, và các yếu tố chăm sóc, bổ sung dinh dưỡng hợp lý.

4. Sốt virus ở trẻ em có nguy hiểm không?

Hầu hết các trường hợp sốt virus ở trẻ em lành tính và sẽ tự khỏi sau một tuần nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, trong một số ít trường hợp, sốt virus có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.

Các biến chứng tiềm ẩn: Sốt cao kéo dài có thể dẫn đến co giật, đặc biệt ở trẻ nhỏ. Ngoài ra, nếu không chăm sóc đúng cách, sốt virus có thể gây bội nhiễm vi khuẩn, làm tăng nguy cơ viêm phổi, viêm tai giữa, hoặc viêm thanh quản.
Đối tượng có nguy cơ cao: Trẻ sơ sinh dưới 3 tháng tuổi, trẻ có hệ miễn dịch yếu hoặc có bệnh lý nền là những đối tượng dễ bị biến chứng do sốt virus và cần được theo dõi chặt chẽ.

Phụ huynh cần theo dõi sát các dấu hiệu nguy hiểm và đưa trẻ đi khám khi có biểu hiện bất thường để phòng tránh các nguy cơ sức khỏe lâu dài.

5. Cách chăm sóc và điều trị sốt virus và sốt do vi khuẩn tại nhà

Trường hợp trẻ sốt dưới 38,5 độ C: chườm mát cho trẻ, lau khô mồ hôi, cho trẻ mặc quần áo mỏng, thoáng mát. Trường hợp sốt 38,5 độ C trở lên cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định bác sĩ, thông thường là thuốc hạ sốt đường uống Paracetamol liều 10-15mg/kg/lần khi sốt trên 38,5 độ C, cách nhau 4-6 giờ.

Trường hợp trẻ sốt trên 39.5 độ C hoặc có tiền sử co giật, phụ huynh có thể dùng thuốc đặt hậu môn hạ sốt và lau mát bằng nước ấm trong 30 phút. Nếu trẻ bị co giật, cha mẹ giữ trẻ nằm ở nơi an toàn, kê đầu trẻ nằm nghiêng lên một chiếc gối mềm để giảm đờm nhày ra ngoài.

Việc chăm sóc và điều trị đúng cách khi trẻ bị sốt sẽ giúp trẻ giảm triệu chứng và hồi phục nhanh hơn. Dưới đây là các biện pháp điều trị tại nhà cho từng loại sốt:

Sốt virus ở trẻ em và cách điều trị:
- Hạ sốt: Sử dụng thuốc hạ sốt như Paracetamol theo chỉ định của bác sĩ và liều lượng phù hợp với cân nặng của trẻ.
- Chăm sóc tại nhà: Để trẻ nằm nghỉ ngơi trong phòng thoáng mát, mặc quần áo nhẹ. Cha mẹ có thể lau mát vùng trán, nách, và bẹn để giảm nhiệt độ cơ thể.
- Bổ sung dinh dưỡng và điện giải: Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cháo, súp, và bổ sung các loại nước trái cây để bù nước, điện giải và tăng cường vitamin C, giúp trẻ nhanh hồi phục.
Sốt do vi khuẩn:
- Sử dụng kháng sinh: Nếu sốt do vi khuẩn, bác sĩ sẽ kê kháng sinh. Không tự ý sử dụng kháng sinh cho trẻ vì điều này có thể gây ra tình trạng kháng kháng sinh.
- Theo dõi triệu chứng: Trong quá trình sử dụng kháng sinh, cha mẹ cần theo dõi kỹ triệu chứng của trẻ, đặc biệt là các dấu hiệu nhiễm trùng để đảm bảo điều trị hiệu quả.

6. Khi nào cần đưa trẻ đến gặp bác sĩ?

Một số dấu hiệu bất thường có thể cho thấy trẻ cần được thăm khám bởi bác sĩ để có phương pháp điều trị thích hợp:

Sốt kéo dài không đáp ứng thuốc hạ sốt: Nếu trẻ bị sốt cao kéo dài hơn 3-5 ngày và không có dấu hiệu hạ nhiệt, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám.
Co giật hoặc khó thở: Sốt cao kèm theo co giật, khó thở, hoặc biểu hiện bất thường như lơ mơ, mất tỉnh táo đều là dấu hiệu cần được can thiệp y tế ngay lập tức.
Nôn ói, tiêu chảy nặng hoặc phát ban lan rộng: Nếu trẻ có triệu chứng này, có thể cơ thể đã bị mất nước nghiêm trọng và cần được bù nước kịp thời.
Trẻ dưới 3 tháng tuổi: Trẻ sơ sinh rất dễ bị biến chứng khi bị sốt, do đó cha mẹ cần đưa trẻ đi khám sớm khi trẻ có bất kỳ dấu hiệu sốt nào.

7. Các sai lầm phổ biến khi chăm sóc trẻ bị sốt tại nhà

Chăm sóc trẻ bị sốt đòi hỏi sự thận trọng, vì một số thói quen sai lầm có thể khiến tình trạng của trẻ trở nên nghiêm trọng hơn:

Lạm dụng kháng sinh khi không cần thiết: Nhiều phụ huynh cho rằng dùng kháng sinh sẽ giúp trẻ mau khỏi sốt, nhưng thực tế kháng sinh chỉ có tác dụng với vi khuẩn, không có hiệu quả với sốt do virus.
Dùng các biện pháp hạ sốt sai cách: Tránh dùng nước lạnh để chườm hoặc tắm cho trẻ vì dễ gây co mạch, làm sốt cao hơn.
Không tuân thủ liều lượng thuốc hạ sốt: Việc tự ý tăng giảm liều thuốc hạ sốt hoặc dùng Aspirin không đúng liều có thể gây tác dụng phụ, đặc biệt nguy hiểm với trẻ em.

8. Tăng cường sức đề kháng cho trẻ để phòng ngừa sốt virus và sốt vi khuẩn

Để giúp trẻ ít bị sốt, việc tăng cường sức đề kháng là rất quan trọng, đặc biệt là trong mùa dịch bệnh:

Dinh dưỡng cân bằng: Đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất qua các thực phẩm giàu dinh dưỡng như rau xanh, hoa quả, cá và thịt gà. Vitamin C và kẽm là hai chất quan trọng giúp trẻ tăng sức đề kháng.
Thực hiện vệ sinh cá nhân: Cha mẹ nên tập cho trẻ thói quen rửa tay sạch trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, vệ sinh đồ chơi thường xuyên để tránh virus, vi khuẩn xâm nhập.
Đảm bảo giấc ngủ và hoạt động thể chất: Giấc ngủ và vận động hợp lý sẽ giúp trẻ có sức khỏe tốt hơn, phòng tránh được nguy cơ nhiễm bệnh.

9. Cách phòng ngừa dịch bệnh sốt virus và sốt vi khuẩn tại trường học

Do môi trường học tập là nơi dễ lây nhiễm, cha mẹ cần lưu ý một số biện pháp để hạn chế khả năng lây lan sốt virus và sốt vi khuẩn cho trẻ:

Giữ trẻ ở nhà khi có dấu hiệu sốt: Đây là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa dịch bệnh lây lan cho các bạn cùng lớp.
Tiêm phòng đầy đủ: Các loại vaccine cúm, sởi, rubella, viêm não Nhật Bản có thể giúp phòng ngừa các bệnh do virus và vi khuẩn gây sốt.
Phối hợp vệ sinh với trường học: Khử trùng và làm sạch các khu vực như bàn ghế, đồ chơi, không gian học tập, và giữ phòng học thông thoáng để ngăn ngừa sự lây lan của virus.

Việc phân biệt sốt virus và sốt vi khuẩn cùng với chăm sóc đúng cách và phòng ngừa sẽ giúp bảo vệ sức khỏe cho trẻ trong các mùa dịch bệnh. Hy vọng bài viết này cung cấp thông tin hữu ích cho các bậc phụ huynh khi chăm sóc và bảo vệ con yêu của mình.

Phòng khám Y khoa Gia đình

Để biết thêm thông tin chi tiết, đặt lịch khám..., vui lòng liên hệ FMP theo các kênh dưới:

☎️ 024 3843 0748- 117/119 (24/7)

✉️hanoi@vietnammedicalpractice.com

🏥298 i Kim Mã, Ba Đình, Hanoi